سیر تا پیاز اصول گودبرداری چیست؟

اصول گودبرداری ساختمان ها شامل موارد مهمی است که باید در هر پروژه ساختمانی مورد توجه قرار گیرد. حتما تاکنون گودبرداری های زیادی را دیده اید که عمق و وسعت هر کدام متفاوت بوده است. گود برداری یک عملیات مهم، اساسی و خطرناک در ساخت هر ساختمانی محسوب می شود. عدم رعایت برخی از اصول و ملاحظات فنی و ایمنی ممکن است باعث به وجود آمدن برخی از خسارات جانی و مالی شود. در این مطلب از سایت مقاوم سازان پایون سیرتا پیاز گودبرداری اصولی را با هم مرور خواهیم کرد.

گودبرداری چیست؟

به هر عملیاتی که در آن خاک سطح زمین را برداشته و یک گودی بر روی آن ایجاد کنند، گود برداری می گویند. معمولا این کار در سطح زمین (سطح معمول زمین) انجام می شود. گودبرداری با خاک برداری همراه است. گودبرداری دلایل مختلفی دارد اما به طور معمول برای احداث یک ساختمان جدید انجام می شود. گودبرداری اصولی از مهم‌ترین عوامل برای پایدارسازی گود محسوب می‌شود. انجام این کار از خطرناک ترین کارهای عملیاتی در ساخت یک بنا و مهندسی آن است. برای انجام این کار نیاز به رعایت اصول ایمنی مختلفی است که در ادامه آن را بررسی می کنیم.

آیا گودبرداری خطرناک است؟

بله گودبرداری یکی از خطرناک ترین عملیات ساختمانی می باشد. دلیل اصلی خطرناک بودن دسترسی به تراز منفی زمین، امکان نشست و فرو ریختن گود است. فروریختن گود ممکن است علاوه بر خسارت های مالی و تاخیر در اجرای پروژه باعث خسارت های جانی نیز برای کارگران و مهندسین حاضر در پروژه شود. به همین علت است که قبل از گودبرداری تلاش می شود برخی اقدامات پیشگیرانه ایمنی انجام شود. اما چه عواملی باعث خطرناک تر شدن گودبرداری می شود؟

خطرات گودبرداری چیست؟

فارق از اینکه اصول گودبرداری رعایت شود یا نه، برخی از خطرات ممکن است. در این عملیات وجود دارد که برخی از آنها شامل موارد ذیل هستند:

• سقوط کارگران یا عابرین اطراف در گود
• به وجود آمدن خطر برای وسایل و تجهیزات در گود
• مسمویت افراد به دلیل استنشاق گازهای سمی
• برخورد و آسیب رسیدن به تاسیسات زیر زمینی
• سقوط آوار و ریزش خاک
• کمبود اکسیژن و...

عوامل خطرزا در گود برداری چیست؟

برخی شرایط خاص در محیط اجرای پروژه خاک برداری را با مشکلاتی مواجه می کند و ممکن است درصد احتمال وقوع ریزش خاک را افزایش داده و ایمنی پروژه را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.  این عوامل شامل موارد زیر هستند:

ضعف بنا در ساختمان های مجاور

بعضی مواقع اصول گودبرداری ایمن رعایت شده و همه چیز در نظر گرفته می شود اما ممکن است در همسایگی گود ساختمان هایی وجود داشته باشند که سن بالایی داشته یا ترک و شکستگی در ساختیار آنها وجود داشته باشد. دیوار مجاوری که به ساختمان تکیه داده است ممکن است باعث ریزش شود. جالب است بدانید که در صورت ریزش ساختمان های اطراف حتی در صورت ضعف در بنای ساختمان تمام مسئولیت بر عهده مسئولین پروژه است.

ضعف خاک

جنس خاک در همه جا یکسان نیست و درصد رس و شن موجود در آن متفاوت است. به همین دلیل برخی از خاک ها سست تر از سایرین می باشند. به همین دلیل است که بسیاری از کارفرمایان به انجام آزمایش خاک تاکید فراوان می کنند تا در صورت وجود ضعف در خاک اقدامات ایمنی تکمیلی انجام شود.

عمق زیاد گود

در سالهای اخیر با افزایش ارتفاع ساختمان ها و ساخت برخی از برج ها نیاز به گودبرداری عمیق تر احساس شده است. در این وضعیت هر چه عمق گودبرداری بیشتر باشد، خطر ریزش گود نیز بیشتر می شود.

وجود آب های سطحی و زیرزمینی

هر چه مدت زمان اجرای پروژه طولانی تر باشد ممکن است به دلیل بارندگی و یا حوادثی مثل سیل خاک اطراف سست شده و باعث ریزش گود شود. از طرف دیگر وجود جوی های آب در اطراف پروژه و یا آب های زیرزمینی در محل احداث پروژه نیز خطر ریزش گود را بسیار بالا می برد.

تردد سنگین و زیاد در اطراف پروژه

برخی از موارد ممکن است پروژه در کنار یک خیابان پرتردد ساخته شود. در این شرایط ریسک گودبرداری افزایش می یابد و باید اقدامات ایمنی و پیشگیرانه بیشتری لحاظ شود.

تجهیزات گودبرداری شامل چه مواردی است؟

برای انجام گودبرداری به برخی از تجهیزات عمرانی نیاز است. بهتر است این تجهیزات با وجه به روش انتخاب شده برای گودبرداری تهیه شوند. از جمله ماشین آلات گودبرداری موراد زیر قابل اشاره هستند:

• تاورکرین
• جرثقیل و باکت
• بیل دکل بلند
• بابکت
• مینی بیل
• بیل مکانیکی
• کامیون تک
• کامیون جفت
• خاور
• بادسون
• بیل و کلنگ

پایدارسازی خاک در گودبرداری یعنی چه؟

یکی از اصول گودبرداری پس از خاک برداری و ایجاد گود، پایدار سازی خاک است. روش های مختلفی برای پایدارسازی خاک گود وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارد اما همه آنها یک هدف دارند که آن چیزی جز مقاوم سازی خاک و گود و همچنین جلوگیری از ریزش خاک نیست. البته به این موضوع نیز باید اشاره داشته باشیم که در برخی از موارد روش های مختلف پایدارسازی خاک به شکل ترکیبی استفاده می شوند. برخی از این روش ها از قرار ذیل هستند:

• میخ کوبی یا نیلینگ
• انکراژ یا مهارگذاری
• استرات یا مهار متقابل
• تاپ دان یا ساخت بالا به پایین
• سازه های نگهبان خرپایی

انواع زمین در گودبرداری و خاک برداری چیست؟

همانطور که گفته شد جنس خاک برای انجام عملیات خاک برداری بسیار مهم است. به طور کلی خاک ها به چند دسته زیر دسته بندی می شوند:

• به زمینی که دارای خاک سستی است که با دست یا بیل کنده می شود زمین دستی یا بیلی می گویند.
• زمین لجنی دارای درصد بالایی از خاک رس است که خاک برداری حتی با ماشین آلات را دچار مشکل می کند.
• زمین کلنگی از دو زمین دستی و لجنی کمی سخت تر است. اما جای کلنگ در آن نمی ماند.
• دج زمین هایی هستند که در هنگام خاک برداری با کلنگ، جای کلنگ در آن باقی می ماند.
• زمین سنگی اما سخت ترین نوع زمین است. همانطور که از نامش پیداست دارای سنگ است و گودبرداری این زمین جز با ماشین آلات سنگین حفاری ممکن نیست.

آیا برای گود برداری اصولی نیاز به مشاور وجود دارد؟

در این مطلب تلاش شد سیر تا پیاز اصول گودبرداری را توضیح دهیم. اما گودبرداری اصولی کاری حرفه ای است و با توجه به خطرات احتمالی باید توسط متخصصین و افراد مجرب انجام شود. اهمیت این موضوع برخی از مواقع بسیار بالاست. برای مثال محلی که ساختمان های قدیمی وجود دارد ریسک بسیار بالایی برای گود برداری دارد. شرکت مقاوم سازان پایون یکی از شرکت های فعال در زمینه مقاوم سازی ساختمان و پروژه های ساختمانی است که می تواند به عنوان مشاور یا مجری مجرب برای یک عملیات گود برداری اصولی انتخاب شود.